Dorosły i dojrzały to dwie zupełnie różne kwestie i nie zawsze idą w parze. Nierzadko osoby, które osiągnęły dorosłość, określamy jako niedojrzałe ze względu na ich zachowanie i podejście do codziennych spraw.
Niedojrzałość emocjonalna nie jest nawykiem, którego można się oduczyć, ani cechą charakteru, którą można zmienić. Nie jest to też sytuacja, kiedy osoba dorosła lubi bawić się zabawkami lub ogląda bajki. To niezdolność do wyrażania uczuć, radzenia sobie z nimi, reagowania na krytykę, przyjmowania odpowiedzialności za swoje czyny czy budowania głębszych i trwałych relacji z innymi.
Niektóre osoby nigdy nie dojrzewają, inne potrzebują więcej czasu, by wykształcić w sobie odpowiednie mechanizmy i zachowania. Jak rozpoznać osobę niedojrzałą emocjonalnie? Oto kilka najbardziej charakterystycznych oznak.
Takie osoby nie potrafią radzić sobie z rzeczywistością i potrzebują instrukcji „jak żyć”. Wiele z nich unika poważnych zobowiązań i nigdy nie tworzy z innymi poważnych relacji, szczególnie romantycznych. Ludzie niedojrzali emocjonalnie nie są zdolni do przyznania się do błędu lub winy. Za wszystko obwiniają otoczenie, starając się za wszelką cenę zrzucić z siebie odpowiedzialność za własne czyny.
W krytycznych warunkach niedojrzałe osoby uciekają od problemów i na różne sposoby starają się przed nimi ukryć – nierzadko uzależniają się od alkoholu, narkotyków lub hazardu.
Nie tylko nie rozumieją własnych emocji i potrzeb, ale też nie potrafią ich nazywać, wyrażać i zaspokajać. Często długo chowają urazy, reagują agresywnie na krytykę, czują niechęć i zazdrość wobec osób szczęśliwych oraz takich, które odnoszą sukcesy.
Nierzadko tacy ludzie są głośni „na pokaz” – lubią być w centrum zainteresowania i zwracać na siebie uwagę. W ten sposób zagłuszają wewnętrzną pustkę. W rzeczywistości maskują niepewność i niską samoocenę. Dlatego tak źle znoszą krytykę i nie chodzą na kompromisy – przyznanie się do błędu nie leży w ich naturze.
W relacjach z innymi wolą się wycofać i zerwać kontakt, by nie wyjaśniać przyczyny załamania, kłótni lub konfliktu. Nie potrafią też rozsądnie osądzić swojego postępowania i wyciągać z niego wniosków.
Ponieważ nie rozumieją uczuć i nie potrafią ich prawidłowo wyrażać, zdarza się, że popadają w skrajności. Jeśli się zakochują, to obsesyjnie. Jeśli pracują, to popadają w pracoholizm. Jeśli są wierzący, to często fanatycznie.
Ludzie niedojrzali emocjonalnie nie są dobrzy w planowaniu, szczególnie długoterminowym. Cechuje ich raczej lenistwo i dezorganizacja, a ich plany w większości są chwilowe lub przypominają nierealne fantazje. Lubią natomiast marzyć, ale nigdy nie podejmują działań, by te marzenia spełnić. Za taki stan rzeczy obwiniają innych ludzi lub okoliczności. Rodzi to jeszcze większe poczucie własnej niższości.
Przy tym ludzie niedojrzali nie są raczej zainteresowani rozwojem osobistym lub osiągnięciami. Nie myślą o zakładaniu rodziny, związki traktują z lekceważeniem, nie interesuje ich długoletni rozwój kariery czy osiągnięcie jakiegoś realnego sukcesu.
Takich ludzi cechują infantylność i beztroska, wyrażające się w całkowitym poświęceniu życia poszukiwaniu wygód i rozrywek. Osoby niedojrzałe często są uzależnione od używek, zakupów, niekończących się wizyt w salonach kosmetycznych, nieokiełznanej pogoni za zabawą w klubach i na festiwalach itd. Przy tym nierzadko dążą do tego, by żyć i bawić się za cudze pieniądze. Szukają osoby, która mogłaby je „sponsorować”.
Ludzie niedojrzali są przekonani, że krewni i przyjaciele mają obowiązek zaspokajać ich pragnienia. Gdy bliscy lub inne osoby w ich otoczeniu nie spełniają tych oczekiwań, wpadają w gniew. W relacjach nic nie dają od siebie, wiele wymagają. Są też obojętni na cierpienie i problemy innych, nie potrafią współczuć i wczuć się w czyjąś sytuację. Zdanie innych nie ma dla nich żadnego znaczenia.
Są skupieni na sobie i swoich przeżyciach. Lubią stawiać na swoim. Gdy nie dostają tego, czego chcą, zachowują się jak dzieci, wymuszają, szantażują i obrażają się. W takich sytuacjach łatwo wpadają w szał.
Niedojrzały emocjonalnie człowiek nie musi mieć wszystkich wymienionych cech, ale nawet kilka z nich powinno być dla nas znakiem ostrzegawczym. Niedojrzałość emocjonalna to problem, z którym boryka się tysiące dorosłych. Niestety nie jest to kwestia czasu, by odkryli, że świat nie kręci się wokół nich. Niektórzy nigdy nie dojrzewają. Niektórym pomóc może jedynie terapia, o ile dadzą się do niej przekonać, bo przecież w ich mniemaniu nie ma żadnego problemu.
Jeśli jesteśmy w relacji z taką osobą, warto poważnie zastanowić się, czy jest sens czekać, aż coś się zmieni. Tak długą, jak mogą „żywić się” naszą życzliwością i troską, nie będą mieli potrzeby dojrzewać.
Zdj. główne: Alexander Dummer/unsplash.com
