Zdemotywowany pracownik pracuje mniej wydajnie, nie angażuje się w działania firmy, a z czasem może nawet po prostu ją opuścić. Dlatego znalezienie odpowiedniej metody motywacji jest tak ważne.
Motywacja personelu obejmuje zbiór bodźców, które determinują zachowanie konkretnej osoby. Dlatego jest to pewien zestaw działań ze strony kierownika, mający na celu poprawę zdolności do pracy i wydajności pracowników, a także sposoby przyciągania wykwalifikowanych i utalentowanych specjalistów i ich zatrzymywania. Każdy pracodawca samodzielnie określa metody, które najlepiej zachęcą jego zespół do aktywnej działalności. Wachlarz możliwości jest ogromny, a sama metoda może wymagać okresowej rewizji, szczególnie gdy przestaje działać.
Jako pracodawca możesz przede wszystkim sięgnąć po motywację materialną wyrażoną w wynagrodzeniu, premiach, nagrodach rzeczowych, upominkach firmowych, zniżkach na usługi i produkty, opłaconych szkoleniach i kursach itd. Niejako na drugim biegunie znajduje się oczywiście motywacja niematerialna, czyli ta, która odnosi się do korzyści emocjonalnych – mogą to być słowne pochwały, okresowa ocena pracy, wyróżnienie pracownika i jego osiągnięć w newsletterze, powierzenie mu prowadzenia projektu, stworzenie możliwości zaangażowania się w firmowe akcje CSR, a także wszystkie działania nakierowane na integrację zespołu.
Motywacja może być pozytywna, gdy charakteryzuje się stosowaniem pozytywnych bodźców takich jak pakiety socjalne, wynagrodzenie, premie, urlopy. Może być też negatywna, gdy opiera się na systemie kar, lęku przed krytyką, pociąganiu do odpowiedzialności całego zespołu, krzyku, groźbach czy zastraszaniu.
Chyba każdy z nas pamięta ze szkoły hierarchię potrzeb Maslowa. A jak ma się ona do pracy i naszych pracowników? Otóż wszystkie ludzkie potrzeby z piramidy znajdują odzwierciedlenie w miejscu pracy:
Ty jako pracodawca musisz zadbać o zaspokojenie tych potrzeb. Określenie, czego brakuje Twoim pracownikom, może pomóc Ci wybrać odpowiednią metodę motywacji. I uwaga, nie zawsze będą to pieniądze.
Większość pracodawców nadal myśli, że najważniejsze są pieniądze. A coraz więcej badań pokazuje, że dla pracowników liczy się coś więcej – benefity i pakiety socjalne, wygodny dojazd, przyjazna atmosfera pracy, wartości firmy, możliwości rozwoju i samorealizacji. Godne wynagrodzenie to tylko podstawa i nie wystarczy, żeby utrzymać wysoką motywację zespołu. To nie znaczy oczywiście, że możesz płacić mniej, by pracowali „dla idei”. Co więc zrobić w sytuacji, w której pracownicy są zdemotywowani i zniechęceni pomimo dobrych warunków płacowych?
Spójrz jeszcze raz na piramidę potrzeb Maslowa. Pieniądze są na samym dole i otwierają drogę do zaspokojenia potrzeb wyższych. A gdyby tak ją odwrócić i zacząć od poczucia spełnienia, przynależności i uznania? Dla wielu ludzi niższe zarobki są do zaakceptowania, jeśli faktycznie robią to, co lubią i czują tego sens, mają dobry zespół i przełożonego. Stworzenie warunków odpowiednich do zaspokojenia tych potrzeb jest oczywiście dużo trudniejsze i wymaga głębszej analizy. Musisz pomyśleć, co możesz zrobić, aby Twoi pracownicy poczuli, że ich praca ma sens, że znaczą coś dla firmy i są jej częścią. Oto kilka propozycji:
1. Pochwała. Wielu szefów uważa, że poniżej ich godności jest chwalenie pracownika. Tymczasem pochwała, nawet wypowiedziana przypadkowo lub z niewielkiego powodu, zrobi więcej niż suche instrukcje i wyraźne przestrzeganie zasad. Proste „dziękuję” lub „dobra robota” może znaczyć bardzo wiele dla pracownika, który włożył w dany projekt czy wykonanie zadania wiele czasu i energii. Chwal więc swoich pracowników, gdy na to zasługują. Podkreślaj nawet ich najmniejsze sukcesy i to, jak ważni są dla firmy. Możesz też wyróżniać pracowników miesiąca i wyszczególniać ich zasługi na specjalnej tablicy lub w newsletterze.
2. Możliwość komunikacji podwładnego z przełożonym. Pracownicy często mają pytania, z którymi nie mają do kogo się zwrócić: szef rzadko pojawia się w pracy, a jeśli przyjeżdża, zamyka się w biurze i zajmuje się innymi sprawami. Koledzy wykonują inne zadania i nie mają czasu pomóc lub sami nie wiedza, jak to zrobić. Niech Twoje drzwi zawsze będą otwarte nawet dla pracowników najniższego szczebla. Pokaż, że jesteś gotowy ich wysłuchać – jakie mają problemy, obawy, pomysły czy sugestie. Rozmawiaj z nimi z szacunkiem i traktuj ich, jak partnerów. W końcu razem pracujecie dla wspólnego celu.
3. Prawo głosu dla każdego. Często zdarza się, że najbardziej żywiołowi członkowie zespołu wychodzą z propozycjami i pomysłami – reszta jest nieśmiała lub milcząca. Z czasem tacy pracownicy całkowicie przestają pytać, zamieniają się w cienie bardziej aktywnych kolegów. Jeśli masz takich milczących pracowników, daj im szansę zabłysnąć. Przeprowadź burzę mózgów, grę zespołową, zorganizuj wspólnie wydarzenie. W nietypowych warunkach ludzie ujawniają się z nieoczekiwanej strony.
4. Zapewnij feedback. Pracownik zgłosił Ci jakąś uwagę lub zaproponował pomysł? Odpowiedz mu. Zawsze. Informacja nie może iść w eter. Jeśli nie udzielasz odpowiedzi nawet na najprostsze komunikaty, sygnalizujesz, że to, co pracownik ma do powiedzenia, w ogóle Cię nie interesuje. Dlatego informacja zwrotna to konieczność. Pamiętaj, by zawsze odpowiadać z szacunkiem i konstruktywnie.
5. Celebruj z zespołem sukcesy firmy. To w końcu Twoi pracownicy ciężko pracowali, by firma zdobyła nagrodę konsumencką, dużego klienta lub projekt. To dzięki nim zbierasz dobre opinie klientów, możesz oferować wysokiej jakości produkty i usługi, czy w końcu osiągasz kolejne progi sprzedażowe i zyski. Sam nic byś nie zrobił, dlatego pamiętaj, że sukces firmy, to sukces całego zespołu. W takich sytuacjach zorganizuj imprezę firmową lub wyjazd albo po prostu wznieś z pracownikami toast na swój koszt.
6. Traktuj pracowników jak ludzi. Oni nie żyją tylko pracą. Mają rodziny, hobby i zainteresowania, problemy prywatne i osobiste plany. Zainteresuj się czasem tym, kim Twoi pracownicy są poza pracą. Jeśli ktoś jest samotnym rodzicem, wesprzyj go dodatkowymi dniami wolnymi na opiekę nad dzieckiem lub pozwól przyprowadzić pociechę do firmy. Jeśli ktoś wrócił właśnie z wakacji, zapytaj o jego wrażenia i pomóż mu ponownie wdrożyć się w obowiązki. Gdy wiesz, że pracownik ma problemy zdrowotne, stwórz mu jak najbardziej komfortowe warunki, by nie przemęczał się i nie stresował. W przypadku małych firm i niewielkich zespołów koniecznie zapamiętaj imiona wszystkich swoich podwładnych i staraj się nigdy ich nie mylić.
W ostatnich latach pracodawcy coraz lepiej rozumieją, że podstawą sukcesu firmy są pracownicy. Zmotywowany pracownik czerpie przyjemność z pracy, do której jest przywiązany duszą i ciałem, i czerpie z niej radość. Nie można tego osiągnąć w sposób gwałtowny lub siłą. To proces, który wymaga ciągłej troski i weryfikacji, ponieważ potrzeby pracowników zmieniają się wraz z ich sytuacją życiową i zawodową. Pieniądze są ważnym bodźcem motywującym, ale na dłuższą metę nie pomogą Ci zbudować zaangażowanego i silnego zespołu, jeśli nie uwzględnisz jego potrzeb wyższych.
Zaciekawił Cię ten temat? Przeczytaj także o motywacji w trakcie pracy zdalnej.
Zdjęcie główne artykułu: fot. RUNSTUDIO / The Image Bank / Getty Images
