Toksyczny rodzic. Jak się od niego uwolnić?

Rodzice to przede wszystkim zwykli ludzie z własnymi wadami. Ale trudny charakter i agresywne zachowanie nie powinny odbijać się na dziecku, w przeciwnym razie mówimy o toksyczności rodzicielskiej.

Toksyczni rodzice mogą zamienić życie dziecka w piekło i doprowadzić do tego, że wyrośnie na człowieka pełnego kompleksów i nieprzepracowanych traum. Bardzo często dorośli nie zdają sobie sprawy z tego, jak duży wpływ mają ich słowa i czyny na dzieci. Co wcale ich nie tłumaczy i niczego nie ułatwia maluchowi, który zamiast wsparcia otrzymuje tylko krytykę i obarczanie winą, a zamiast miłości – poniżenie i obraźliwe ataki. Nierzadko też toksyczny rodzic ingeruje w życie dorosłego dziecka, niszcząc jego poczucie wartości i manipulując jego uczuciami.

Toksyczny rodzic – kim jest i jak go rozpoznać?

Toksyczny rodzic to, najprościej mówiąc, taki, który swoim zachowaniem zatruwa nasze życie. I tutaj nie ma znaczenia, w jaki sposób to robi – nadmiernie nas kontrolując, krytykując wszystkie nasze wybory czy wzbudzając w nas poczucie winy. Ważne jest to, że w kontaktach z nim czujemy niepewność, dyskomfort, a nawet strach, a obecność takiego rodzica w naszym życiu psuje nasz nastrój, spokój i poczucie własnej wartości.

Każde zachowanie matki czy ojca, które w ten czy inny sposób niszczy psychikę dziecka, można zakwalifikować jako toksyczne. Nawet takie, które podszyte jest dobrymi intencjami i troską. Jednak najbardziej krzywdzące dla malucha może być pozbawienie go bezwarunkowej miłości rodzicielskiej – w przypadku toksycznych rodziców dziecko musi na nią zasłużyć i udowodnić, że jest godne.

Jacy są toksyczni rodzice?

W psychologii nie ma jasnej klasyfikacji toksycznych rodziców, ale warunkowo można podzielić ich na kilka typów, które będą miały swoje określone cechy. Są to:

• rodzice, którzy stosują dowolną przemoc;
• rodzice uzależnieni od alkoholu lub narkotyków;
• infantylni rodzice, którzy przenoszą odpowiedzialność na dziecko;
• hiperkontrolujący rodzice;
• krytyczni rodzice, którzy wyśmiewają dziecko, nie wierzą w jego sukcesy;
• rodzice, którzy budzą poczucie winy i sprawiają, że dziecko czuje się niegodne ich miłości;
• nieobecni rodzice, którzy pozostawiają dziecko samemu sobie.

Wymienione typy toksycznych rodziców występują najczęściej, co nie znaczy, że lista ta jest skończona.

Gdy Twoi rodzice są toksyczni – co robić?

Przede wszystkim musisz przyznać, że taki problem istnieje i przestać racjonalizować zachowanie swoich rodziców, szukając dla nich wymówek. Małemu dziecku trudniej jest stawić czoła niezdrowym relacjom z rodzicami, jednak w dorosłym życiu jest to konieczne, jeśli chcesz normalnie funkcjonować i uwolnić się od traum z dzieciństwa.

Gdy uświadomisz sobie fakt, że jesteś ofiarą toksycznych rodziców, i zaakceptujesz go, przyjdzie pora na to, by się od nich uwolnić. Absolutnie nie bierz na siebie winy za taki stan rzeczy i nie próbuj naprawiać swoich rodziców, szczególnie gdy oni nie czują, że postępowali źle. Ogranicz kontakty z nimi do minimum, zdystansuj się fizycznie i emocjonalnie. Przygotuj się też na to, że każda rozmowa może być nieprzyjemna – nie reaguj ostro i zachowaj spokój.

Pielęgnowanie w sobie poczucia krzywdy i gniewu nie pomoże Ci się uwolnić od przeszłości. Dlatego skup się na sobie i swoim życiu, spędzaj czas z bliskimi, którzy Cię wspierają, uprawiaj sport, rozwijaj karierę i hobby. Z pewnością dobrym pomysłem będzie skorzystanie z usług specjalisty, który pomoże Ci przepracować negatywne doświadczenia z dzieciństwa i ruszyć naprzód.

Zdjęcie główne: Susan Wilkinson/unsplash.com