Dorosłe Dzieci Alkoholików (DDA) to zbiór zachowań i schematów działania, które wynosi się z domu, w którym nadużywany jest alkohol. Jak sobie poradzić z takim piętnem i zacząć żyć pełnią życia?
Dzieciństwo ma kluczowe znaczenie w kształtowaniu naszej osobowości. Dom, w którym wyrośliśmy, wzorce, które obserwowaliśmy w znacznej mierze determinują naszą dorosłość. DDA, czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików to syndrom, który może utrudniać normalne funkcjonowanie w dorosłym życiu.
Zaburzenia DDA mają podłoże psychologiczne i ściśle korespondują z tym co spotkało nas w domu rodzinnym. Wszystkie stresy i trudności, z którymi boryka się dziecko, prowadzą do wypracowania mechanizmów radzenia sobie w tej sytuacji. Niestety wszystkie te emocje i nawyki zostają z nami nawet po wyprowadzce z patologicznego domu.
Definicją DDA obejmuje się dzieci wychowane w domach, w których centralnym problemem był alkoholizm. Bez względu na to czy w domu piło jedno, czy oboje rodziców. Dziecko do prawidłowego rozwoju potrzebuje odpowiedniej opieki i poczucia bezpieczeństwa. W rodzinach alkoholowych dzieci nie mają szansy tego doświadczyć. DDA cechuje poczucie osamotnienia, lęku, braku dzieciństwa, obarczenia odpowiedzialnością, wstydu oraz konieczności pozostawania w stanie permanentnej czujności.
Osoby, które pochodzą z domów alkoholowych, praktycznie nie mają szansy na przeżycie dzieciństwa. Stają się niemal od razu dorosłymi odpowiedzialnymi za siebie i rodzeństwo. W domu stają się ciche i praktycznie niewidzialne, chcąc uniknąć agresji ze strony rodzica. Poza domem boją się odrzucenia rówieśników, ale i starają się ukryć domowe problemy, które są źródłem wstydu.
Wśród DDA wielkim problemem jest samotność. Dzieci, które nie doświadczyły domowego ciepła i troski, poczucia zaopiekowania i miłości, często desperacko poszukują ich w życiu nastoletnim i dorosłym. Z jednej strony szukają i pragną bliskości z drugą osobą, a z drugiej przepełnione są lękiem przed odrzuceniem, boją się w pełni zaufać i mają trudności w nawiązywaniu kontaktów.
Rodzina alkoholowa nie uczy jak prawidłowo budować relacje i o nie dbać. Osoby pochodzące z takich rodzin nie mają dobrych wzorców funkcjonowania relacji między małżonkami/ partnerami, ani na linii rodzic – dziecko. Dorosłe Dzieci Alkoholików często budują swoje oczekiwania na wyobrażeniach o to, jak powinno się funkcjonować w związku i rodzinie. Może to rodzić frustrację i pogłębiać poczucie osamotnienia i niezrozumienia.
Samotność może wynikać także z podjęcia takiej decyzji przez Dorosłe Dziecko Alkoholików. Osoby te mogą obawiać się, że są niezdolne do tworzenia relacji, że będą powielać błędy rodziców, czy same zaczną pić. DDA ze strachu przed samymi sobą i doświadczeniami wyniesionymi z domu rodzinnego poddają się izolacji i unikają kontaktów towarzyskich.
Sam syndrom DDA nie stanowi diagnozy i nie ma uniwersalnych metod jego leczenia. Bardzo często towarzyszą mu stany lękowe, uzależnienia (niekoniecznie od alkoholu), depresja itd. To te zaburzenia podlegają diagnozie i terapii. W leczeniu DDA niezbędna jest terapia. Psycholog lub psychiatra pomogą nam określić problemy, z którymi się zmagamy i ustalić drogę, dzięki której będziemy mogli z nich wyjść.
Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie mechanizmów powstałych w DDA, które nadal determinują nasze życie. Konieczne jest zbudowanie na nowo poczucia własnej wartości oraz sprawczości i kontroli nad swoim życiem.
Jeżeli ktoś czuje się na siłach, to jak najbardziej można spróbować pracować samodzielnie. Pomocna będzie literatura dotyczącą zagadnienia DDA. Jednak dużo skuteczniejszą metodą jest profesjonalna terapia – indywidualna lub grupowa. Dzięki pracy nad sobą Dorosłe Dzieci Alkoholików mają szansę na normalne, szczęśliwe życie. Wychowanie w rodzinie, która zmaga się z alkoholizmem, na pewno nie jest łatwym startem. Nie przekreśla ono jednak całego życia. Nie rujnuje szans na zbudowanie szczęśliwego związku i kochającej rodziny.
Przeczytaj także: Jak rozmawiać z dziećmi o rozwodzie?
Zdjęcie główne artykułu: fot. phil cruz / Unsplash
