Powszechnie panuje przekonanie, że inteligencja jest tylko jedna, ale teoria amerykańskiego psychologa Howarda Gardnera mówi o aż 8 jej typach.
Według Gardnera system szkolny pozbawia dzieci pełnej możliwości uczenia się czegokolwiek poza zakresem programu, co prowadzi do braku sukcesu w przyszłości i niemożności odnalezienia siebie. Psycholog uważa, że każda osoba od dziecka ma swój własny potencjał, który trzeba odkryć i odpowiednio rozwijać. Określenie typu inteligencji danej osoby będzie w tym pomocne.
W 1994 r. Gardner zaproponował podział inteligencji na 8 typów:
Każda osoba ma wszystkie wymienione rodzaje inteligencji, ale jeden zawsze jest dominujący. Większość ludzi ma potencjał rozwoju w każdym z nich, ponieważ współdziałają one ze sobą, a nie stanowią odizolowanych całości. Choć największe naturalne predyspozycje mamy w kierunku dominującego typu, to nic nie stoi na przeszkodzie, by rozwijać się w innym. Co więcej, Gardner wskazuje na elastyczność typów inteligencji, co oznacza, że z biegiem czasu mogą się zmieniać zależnie od naszych działań, a także środowiska.
Ludzie, u których dominuje ten typ, potrafią posługiwać się słowami i odznaczają się szczególną miłością do językoznawstwa i wszystkiego, co się z nim wiąże. Wcześnie uczą się mówić, czytać i pisać. Bez trudu rozumieją złożone teksty, uczą się nowych języków i wyrażają własne myśli. Lepiej przyswajają wiedzę w formie tekstowej, niż na przykład rysunkowej.
Aby się rozwijać, muszą dużo czytać i pisać – może to być dowolna forma: książka, blog, artykuły do gazet, posty w social media. Doskonałym treningiem dla takich ludzi jest także nauka języka obcego, granie w gry słowne i rozwiązywanie krzyżówek.
Możliwe ścieżki kariery: dziennikarstwo, prawo, marketing, tłumaczenia, korekta, pisanie.
Takie osoby lubią rozwiązywać abstrakcyjne problemy i zagadki logiczne, a także wykonywać obliczenia, nawet w głowie. Łatwo zapamiętują numery telefonów komórkowych, daty lub inne wartości liczbowe. Główną cechą takich ludzi jest zdolność do ustrukturyzowanej analizy i prostego określenia związków przyczynowo-skutkowych. Aby się rozwijać, logiczno-matematyczny typ może rozwiązywać sudoku, grać w gry logiczne i szachy oraz rozwiązywać różne zadania matematyczne.
Możliwe ścieżki kariery: księgowość, medycyna, rachunkowość i finanse, analityka, programowanie.
Wśród zdolności osób, u których przeważa ten typ, wskazać można doskonałą orientację w terenie i rozumienie instrukcji w postaci rysunków i diagramów. Tacy ludzie są świadomi wizualnych aspektów w swoim otoczeniu, na które inni ludzie nie zwracają uwagi. Dotyczy to zwłaszcza struktury obiektów i przedmiotów, ich lokalizacji, kolorów.
Aby rozwinąć inteligencję wizualno-przestrzenną, trzeba codziennie tworzyć nową trasę podróży (na przykład do pracy) lub próbować znaleźć drogę na nieznanym terenie za pomocą mapy, układać puzzle, szkicować, tworzyć modele.
Możliwe ścieżki kariery: fotograf, grafik, projektant, architekt, inżynier, rzeźbiarz.
Osoby o muzycznym typie inteligencji z łatwością zapamiętują i odtwarzają muzykę, szybko uczą się grać na instrumentach muzycznych. Oprócz tego pasjonują się twórczością znanych muzyków, uczęszczają na koncerty, głośno słuchają muzyki i lubią śpiewać. Aby się rozwijać, muszą słuchać muzyki, a im bardziej będzie ona zróżnicowana, tym lepiej. I oczywiście warto, by nauczyły się grać na jakimś instrumencie muzycznym.
Możliwe ścieżki kariery: reklama kreatywna, studio nagrań, śpiewanie, granie w orkiestrze, dyrygowanie, krytyka muzyczna.
Ludzie z przewagą inteligencji ruchowej mają świetną koordynację ruchową i są bardzo świadomi swojego ciała oraz jego limitów. Lubią tańczyć, uprawiać sport, tworzyć różne przedmioty, występować przed innymi ludźmi. Aby rozwinąć ten typ, trzeba dużo tańczyć, uprawiać jakiś sport, ćwiczyć jogę.
Możliwe ścieżki kariery: fizjoterapia, aktorstwo, sztuki cyrkowe, sport.
Czasami nazywana także egzystencjalną. Tacy ludzie wyróżniają się zdolnością do głębokiego postrzegania własnego ja – doskonale rozumieją i kontrolują własne emocje, myśli i motywy działań. Dostrzegają osobiste wady i zalety, co pozwala im lepiej pracować nad życiem emocjonalnym, podejmować decyzje i wyznaczać cele zgodnie z własną osobowością. Aby się rozwijać, mogą medytować, prowadzić dziennik lub bloga, czytać artykuły z dziedziny psychologii. Muszą też mieć możliwość wyrażania własnych uczuć.
Możliwe ścieżki kariery: coaching, sfera duchowa, etyka, przedsiębiorczość, psychologia.
Ludzie tego typu mają doskonałe zdolności komunikacyjne i wysoko rozwinięte poczucie empatii, bez trudu odczytują uczucia i intencje innych. Zawsze są w centrum uwagi, często stają się liderami i duszami towarzystwa. Dla samorozwoju, osoby o interpersonalnym typie inteligencji muszą brać udział w zajęciach grupowych, sportach zespołowych, spotkaniach towarzyskich itd.
Możliwe ścieżki kariery: edukacja, zarządzanie, działania społeczne, polityka, mentoring.
W tej grupie są miłośnicy przyrody, obrońcy środowiska, odkrywcy świata. W otoczeniu natury czują się najlepiej, kochają rośliny i zwierzęta, lubią rozróżniać i klasyfikować wzorce między gatunkami fauny i flory. Aby rozwinąć przyrodniczy typ inteligencji, trzeba czytać książki o biologii, uprawiać rośliny, dbać o zwierzęta, robić eksperymenty i jeździć na wycieczki.
Możliwe ścieżki kariery: weterynaria, archeologia, ekologia, turystyka, leśnictwo, rolnictwo.
Określenie typu inteligencji może pomóc nam wybrać odpowiednią ścieżkę rozwoju i pokazać, w jakich sferach mamy największe braki. Jeśli mamy w życiu wyznaczone konkretne cele, możemy sprawdzić, który typ jest nam potrzebny do ich osiągnięcia i skupić się właśnie na nim.
Zdjęcie główne: JESHOOTS.COM/unsplash.com
